روايتی از تنها بانوی بازمانده نسل اساتيد قرآنی گذشته

بازدیدها: 24738

ايكنا گزارش می‌دهد؛

روايتی از تنها بانوی بازمانده نسل اساتيد قرآنی گذشته/ تربيتی از جنس ديگر

در یکی از مناطق شهرستان داورزن امروزی و سربداران قدیم به سراغ مادر شهیدی می‌رویم که به عنوان تنها بازمانده نسل اساتيد قرآنی گذشته، توانسته است با اطلاعات کم و سواد قرآنی‌اش چراغ دل بسیاری از زنان روستا را با آموزش قرآن روشن كند و برای آخرتش زراعتی کشت كرده که خداوند به کشت او برکت و افزایش داده است.

به گزارش بصیرت خوشاب به نقل از خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از خراسان رضوی، شاید شما هم شنیده باشید می‌گویند الدنیا مزرعة الاخره، دنیا مزرعه‌ای برای آخرت است.برای اینکه این موضوع را درک کنیم به سراغ آیه ۲۰ شورا می‌رویم، جایی که ذکر شده است «مَنْ کانَ یُرِیدُ حَرْثَ الْآخِرَةِ نَزِدْ لَهُ فِی حَرْثِهِ وَ مَنْ کانَ یُرِیدُ حَرْثَ الدُّنْیا نُؤْتِهِ مِنْها وَ ما لَهُ فِى الْآخِرَةِ مِنْ نَصِیب، کسى که زراعت آخرت را بخواهد، به کشت او برکت و افزایش مى‌دهیم و بر محصولش مى‌افزائیم؛ و کسى که فقط کشت دنیا را بطلبد؛ کمى از آن به او مى‌دهیم اما در آخرت هیچ بهره‌اى ندارد!»

برای درک بیشتر این آیه راهی دیار سربداران می‌شوم روستایی به نام چشام در حدود ۶۰ کیلومتری سبزوار و ۲۰ کیلومتری داورزن، منطقه‌ای که بخش‌هایی از آن هنوز کویری است و در حدود ۷۰۰ خانواده ساکن دارد.

بعد از طی ۵۰ کیلومتر از سبزوار به سمت تهران به ابتدای جاده فرعی روستای چشام می‌رسم، نوشته است ۱۶ کیلومتر تا چشام فاصله‌ است. در این جاده فرعی وقتی  از روستای طزر و  مقیسه عبور می‌کنم به کشاورزانی می‌رسم که در حال درو کردن محصول خودشان هستند، همان‌هایی که یک دانه کشت می‌کنند  و یکصد دانه از هر دانه خدا به آن‌ها می‌دهد و باید این روزها زکات مالشان را بپردازند. همانگونه که قرآن گفته است «وَأَقِيمُواْ الصَّلاَةَ وَآتُواْ الزَّكَاةَ وَارْكَعُواْ مَعَ الرَّاكِعِينَ، و نماز را برپا داريد و زكات بپردازيد و با ركوع ‏كنندگان ركوع نماييد (با نمازگزاران نماز گزاريد)»

وعده دیدار با پیرزنی دارم مکتب رفته و دارای سواد قرآنی که این روزها با به نتیچه رسیدن زحماتش وقت درو و برداشت محصولش است و شادی در چهره همه ظاهر گشته است، کسانی که بی‌سواد بودند و پای درس این استاد قرآن باسواد شده‌اند، کسانی که یاد نداشتند کلمه‌ای از قرآن را بخوانند این روزها با تلاوت هر آیه ذوق می‌کنند که از همسرشان در کسب علوم قرآنی و سواد جلوتر رفته‌اند و یک گام به خدا نزدیکتر شده‌اند.

خارج شدن از ظلمت تاریکی 
وعده دیدار با زنانی دارم که از هیچ به همه چیز رسیدند از تاریکی و ظلمت بی سوادی به نورانیت قرآن، وقتی این روزها قرآن تلاوت می کنند گویی تمام دنیا را به آن‌ها داده‌اند و سر از پا نمی شناسند. کسانی که روزی و روزگاری برای نشستن در کلاس قرآن این مادر شهید شاگردانش را مسخره می‌کردند این‌روزها خودشان شرمنده هستند از اینکه از آن‌ها عقب مانده‌اند.

در تمام طول جاده حس غریبی دارم تا هر چه زودتر به مقصد برسم و با این بانوی قرآنی دیدار داشته باشم، مادر شهیدی که این روزها دوران ۷۷ سالگی خود را می‌گذراند و هنوز آرزو دارد آنقدر خانه‌اش وسیع باشد تا هر چه شاگرد برای یادگیری قرآن اضافه می‌شود وی شرمنده آنان نباشد.گر چه سقف خانه‌اش ترک برداشته و جایی برای شاگردانش که این روزها زیاد شده‌اند ندارد. ولی کلاس‌هایش را برای اینکه تعطیل نشود به کنار بقعه امامزاده سید ناصر روستا(ع) برده تا از فیض زیارت بهره مند شوند و نیز جایی برای تشکیل کلاس داشته باشند.

به سراغ مادری می‌رویم که به شاگردانش با عشق و اخلاص درس می‌دهد و برای شاگردانش سوغاتی از کربلا آورده، شاگردانش نیز او را بسیار فراتر از آنچه که قابل وصف باشد دوستش دارند، چرا که آنان را از ظلمت بی‌سوادی به نورانیت و معنویت قرآن رسانده است و این روزها هر کدام با عمل به گوشه ای از آیات قرآن در زندگی خود از آن بهره‌مند شده‌اند. و چقدر زیبا قرآن بیان کرده است «اللَّهُ وَلىُّ الَّذِينَ ءَامَنُوا يُخْرِجُهُم مِّنَ الظلُمَتِ إِلى النُّورِ»

تنها فرد باقی مانده از نسل اساتید قرآنی قدیم
با اینکه پیرزن فقط سواد قرآنی دارد و فقط دو کلاس نهضت سوادآموزی رفته است شاید بتوان گفت از معدود معلمان قرآنی کشور است که نسلشان تا به امروز باقی مانده و این بانوی فداکار تنها فردی است که در این روستا با روش کتاب عم جزء اینگونه ایثارگرانه خدمت می‌کند.
البته در گذشته که مکتب‌خانه‌ها دایر بوده‌اند از این معلمان در کشور زیاد بودند، همانگونه که رهبر معظم انقلاب بیان کردند: «… ﻣﮑﺘﺐﺧﺎﻧﻪﻫﺎ ﻧﻌﻤﺖ ﺑﺰرﮔﯽ ﺑﻮد. ﭼﻘﺪر ﮐﺴﺎﻧﯽ از اﻓﺮاد ﻣﺴﻦ ﻧﺴﻞ ﻗﺒﻞ را ﻣﺎ ﻣﯽﺷﻨﺎﺧﺘﯿﻢ ﮐﻪ ﺳﻮاد ﺧﻮاﻧﺪن و ﻧﻮﺷﺘﻦ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ، ﻧﻤﯽ‌ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﻓﺎرﺳﯽ ﺑﺨﻮاﻧﻨﺪ و ﺑﺎ آن ﮐﻪ زﺑﺎﻧﺸﺎن ﻓﺎرﺳﯽ ﺑﻮد، ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ زﺑﺎن ﺧﻮدﺷﺎن راﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﮑﺘﻮب ﺑﻨﻮﯾﺴﻨﺪ و ﺑﺨﻮاﻧﻨﺪ، اﻣﺎ ﻣﯽ‌ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﮐﺘﺎب ﺧﺪا را ﺑﺨﻮاﻧﻨﺪ و ﻗﺮآن را ﺑﻔﻬﻤﻨﺪ.»( چهارم اسفند سال ۱۳۶۸)

خیرالنساء مقیسه، استاد قرآن بانوان روستای چشام در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از خراسان رضوی با بیان اینکه آمار دقیق شاگردانی را که تاکنون آموزش قرآن داده‌ام به یاد ندارم، اظهار کرد: در حدود ۲۰ سال است که مشغول آموزش قرآن هستم و از یک شاگرد به حدود ۳۰ نفر که این روزها در کلاس‌ها حضور دارند، رسیده است.وی با بیان اینکه برای برگزاری کلاس‌ها هیچ‌گونه وجهی دریافت نشده و همه رایگان برگزار شده است، تصریح کرد: به دلیل اینکه تعداد شاگردان زیاد شده و خانه کوچک من جایی برای حضور تمام آن‌ها نبود، به محل امامزاده سید ناصر(ع) کنار روستا کلاس‌ها را منتقل کردیم، گرچه در ماه مبارک رمضان به دلیل دوری راه بعضی از بانوان براي رفت‌وآمد اذیت می‌شوند.

مادر شهید محمدرضا چشمی با ابراز اینکه در حدود ۲۰ سال است کلاس‌های قرآن را به روش عم جزء که قبلا از پدر مرحومم یاد گرفته بودم، آغاز کردم، اظهار کرد: از هفت سالگی در کنار مکتب قرآن پدر در روستای مقیسه حضور داشتم و در مدت شش ماه قرآن به صورت کامل یاد گرفتم.مقیسه با ابراز اینکه بعد از ازدواج به روستای چشام نزدیک روستای مقیسه نقل مکان کردیم، تصریح کرد: در سال ۱۳۶۸ همزمان با روزهای رحلت حضرت امام خمینی(ره) پسرم به درجه رفیع شهادت نائل شد و برای خدمت به اسلام و ترویج معارف قرآنی کلاس آموزش قرآن را ابتدا با حضور شاگردان قرآنی از منزل شخصی شروع کردم.

یادگیری حروف یکسال طول کشید

وی با بیان اینکه آموزش قرآن به افراد بی‌سواد کار بسیار سختی است، تصریح کرد: حدود یک‌سال با بعضی از این افراد کار کردم تا فقط حروف شناس شدند؛ برای آموزش الف و ب یک هفته با بعضی با صبر و حوصله کار کردم.

یکی از شاگردان این مادر شهید با ابراز اینکه در گذشته قالیباف و کمک خانواده بودم و امکان تحصیل و یادگیری نداشتیم، تصریح کرد: این بانوی فداکار با صبر و حوصله فراوان که بسیاری از کودکان و بزرگان ما ندارند به ما قرآن را یاد داد.

زهرا سلیمانی یکی دیگر از شاگردان با اشاره به ویژگی‌های این بانوی قرآنی از جمله کم توقع، صبور، با حوصله، مهربان و رئوف بودن، اظهار کرد: از دیگر خصوصیات این بانوی قرآنی این است که هر زمان مسافرت می‌رفتند برای شاگردان خودش سوغاتی می‌آوردند و گاهی اوقات چادر و مقنعه جایزه می‌دادند.

یکی دیگر از شاگردان این مادر شهید با ابراز اینکه با یادگیری قرآن برکت زیادی وارد زندگیمان شده است، عنوان کرد: وقتی قرآن می‌خوانم از تلاوت قرآن لذت می‌برم و برای استادم بسیار زیاد دعا می‌کنم.

بیان خواص سوره‌ها و عمل به آن‌ها

از ویژگی‌های کلاس‌های این پیرزن روشن ضمیر بیان و عمل به خواص آیات قران به ویژه سوره یس، الرحمن، آیت الکرسی، سوره واقعه و آیاتی است که در زندگی انسان بسیار تاثیر گذارند، هست گرچه سواد زیادی ندارد. یکی از شاگردانش با ابراز اینکه هر شب قبل از خواب بنا به توصیه استادمان ذکر «یَفعَلُ اللهُ ما یَشاءُ بِقُدرَتِهِ وَ یَحکُمُ ما یُریدُ بِعِزَّتِهِ» که معادل اقامه ۱۰۰۰ رکعت نماز است می‌خوانم و تا نخوانم خوابم نمی برد بیان کرد: خیلی مدیون استاد هستم و هر چه از خوبی‌ها و خصلت‌هایش بیان کنم کم گفته‌ام.

از مهم‌ترین نکات آموزشی این معلم قرآنی می‌توان آموزش قرآن با شعر بیان کرد که به ماندگاری کلمات در ذهن خیلی کمک می‌کند از جمله شعری که این بانوی قرآنی از کودکی تا ۷۷ سالگی به یاد دارد«تنوين و نون ساكن، حُكمش بدان اي هوشيار، تا حق تو را یاری کند اندر کلام پروردگار، در «يرملون» ادغام كن، در «حرف حلق» اظهار كن، در نزد «باء» قلب به ميم، «مابقي» اِخفا بيار».
وی اضافه کرد: متاسفانه خیلی افراد تلفظ درستی از حروف قرآنی ندارند.

بدون کمک از هیچ نهاد دولتی و غیر دولتی طی راهی پر موفقیت

در حال بازگشت به خانه در دلم برای این استاد قرآن و شاگردانش دعا می‌کنم و آفرین و مرحبا می‌گویم به کسانی که دست از تلاش و کوشش حتی در زمان پیری دست از یادگیری قرآن برنداشتند و انتظار و توقعی از اداره اوقاف، اداره بنیاد شهید، اداره ارشاد و از هیچ کدام از نهاد‌های فرهنگی نداشتند و فقط آرزویشان زیارت هشتمین اختر تابناک امامت و ولایت حضرت امام رضا(ع) به همراه استادشان بود. و دوست داشتند مکانی اختصاصی برای یادگیری کلاس‌های قرآن داشته باشند.آفرین و مرحبا می‌گویم به کسانی که با دست خالی شروع کردند و به امید مدرک نرفتند، آفرین و مرحبا می‌گویم به کسانی که قدم به قدم با تلاش و کوشش مداوم گر چه زمان زیادی صرف شد ولی به آرزویشان رسیدند و حال با دعا و مناجات و تلاوت قرآن در خلوت و انس با خدا از عمرشان به بهترین نحو استفاده می‌کنند. و نسل‌هایی تربیت خواهند کرد که راهشان را تا سال‌ها بعد ادامه خواهد داد و چقدر شیرین است لحظه برداشت محصول مادر شهید که تا سال‌ها برکتش ماندگار شده و همان‌گونه که در قرآن ذکر شده «مَنْ کانَ یُرِیدُ حَرْثَ الْآخِرَةِ نَزِدْ لَهُ فِی حَرْثِهِ وَ مَنْ کانَ یُرِیدُ حَرْثَ الدُّنْیا نُؤْتِهِ مِنْها وَ ما لَهُ فِى الْآخِرَةِ مِنْ نَصِیب، کسى که زراعت آخرت را بخواهد، به کشت او برکت و افزایش مى‌دهیم و بر محصولش مى افزائیم».29 خرداد 1395
علی‌اکبر ملکی