چگونگی تعیین اوقات شرعی در گذشته/ ستاره سحر؛ راهی برای تشخیص صبح صادق -بصیرت خوشاب nemz.ir
بازدیدها: 3607
چگونگی تعیین اوقات شرعی در گذشته/ ستاره سحر؛ راهی برای تشخیص صبح صادق
در زمان‌‌های گذشته که وسایلی مثل تلویزیون و رادیو برای تعیین اوقات شرعی نبود، از ستاره‌ای تحت عنوان ستاره سحر بهره می بردند؛ این ستاره در زمان سحر روشن می‌شود و به این دلیل که در سحر پر نور است، زمان سحری تشخیص داده می‌شد.
به گزارش بصیرت خوشاب به نقل از خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از خراسان رضوی، برخی از رسوم قدیمی در گذر ایام و با پیشرفت تکنولوژی عوض شده و با آمدن ابزارهای جدید به کلی منسوخ شده‌اند. ستاره‌شناسی یکی از علومی بود که در گذشته رواج داشت و گرچه مدرک دانشگاهی به کسی اعطا نمی‌شد اما بسیاری از مردم برای تعیین اوقات شرعی و تعیین مختصات جغرافیایی این علم را فرامی‌گرفتند.
با فرارسیدن ماه مبارک رمضان سفری به مرکز شهرستان خوشاب شهر سلطان‌آباد می‌کنم تا از نزدیک با چگونگی تعیین اوقات شرعی و نحوه تعیین وقت سحر در ماه مبارک رمضان در زمانی که رادیو تلویزیون نبوده و ساعتی وجود نداشته، آشنا شوم.
ستاره‌شناسی؛ راهی برای تعیین اوقات شرعی در گذشته
محمدتقی عزتی که روزگاری خودش از مسئولان روستا بوده و این روزها دوران پیری را می‌گذراند، در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا اظهار کرد: زمانی که بلندگو و ساعتی وجود نداشت افرادی که ستاره‌شناسی می‌دانستند، از روی ستاره‌ها، موقعیت خورشید و اوقات شرعی را تشخیص می‌دادند و با راه افتادن در کوچه‌های روستا با سر و صدای حلبی‌ها(قوطی) مردم را بیدار می‌کردند. وی اضافه کرد: با شروع سحری برخی از افرادی که با سواد بودند و صدای خوبی داشتند با حضور بر روی پشت بام به شب‌خوانی مشغول می‌شدند.
در همین رابطه عباس ملکی، از قاریان قرآن این شهر با اظهار اینکه شب‌خوان‌ها افرادی بودند که از روی کتاب‌های دعا و یا اشعار شاعران به مناجات با خدا مشغول می‌شدند، تصریح کرد مضامین این اشعار که افراد در اکثر مواقع بر روی پشت بام خانه خودشان یک‌ساعت قبل از نماز صبح قرائت می‌کردند، بیشتر عرفانی و توبه به درگاه الهی و راز و نیاز با خدا بود.
ستاره سحر؛ نشانی برای صبح صادق وی ادامه داد: برای تشخیص وقت سحر ستاره‌ای وجود دارد به نام ستاره سحر که در زمان سحر روشن می‌شود و به این دلیل که در سحر پر نور است، زمان سحری را تشخیص می‌دادیم. وی با بیان اینکه در زمان سحر دو نوع صبح ظاهر می‌شود که یکی صبح صادق است و دیگری صبح کاذب، افزود: در ابتدا با روشن شدن مقدار کمی از هوا، صبح کاذب ظاهر می‌شود که برخی به اشتباه فکر می‌کنند وقت اذان صبح است ولی بعد از مدتی این روشنایی از بین می‌رود و صبح صادق بعد از مدتی ظاهر می‌شود که وقت نماز صبح است. صبح صادق را در شعر مرحوم حمید سبزواری نیز می‌توان یافت جایی که نوشته است: «صبحِ صادق، قدرتِ کاذب شکست/ رشته‌های دامِ اهریمن، گسست».
توزیع هفت شب حلیم نذری بین مردم روستا
خیرالنسا عزتی، یکی دیگر از اهالی سلطان‌آباد قدیم با ابراز اینکه از دیگر رسوم این روستا در گذشته پخش حلیم نذری در منازل مردم بود، گفت: قبل از انقلاب در منزل مرحوم جوادی که بخش زیادی از اموالش را برای گسترش نهج‌البلاغه و سیره ائمه اطهار(س) در خوشاب وقف کرده، از ۱۹ ماه مبارک رمضان و به مدت هفت شب، حلیم نذری پخش می‌شد.
وی با اشاره به اینکه این حلیم بین همه مردم از فقیر و غنی پخش می‌شد و مختص به افراد خاصی نبود، اضافه کرد: این حلیم ویژه در حال حاضر در روز عید فطر با کمک بیشتر اهالی سلطان‌آباد برای تمام مردم شهر، مهمانان و مسافران پخته می‌شود.
این بانوی سلطان‌آبادی اظهار کرد: متأسفانه این رسوم زیبا که وحدت بین مردم را زیاد می‌کرد، این روزها خیلی کمتر شده است. علی اکبر ملکی
