بازدیدها: 105

آرامگاه بابا توکل و میرمطهر؛ مأمن عاشقان امام رضا(ع)

در ادامه معرفی آثار تاریخی به سراغ آرامگاه یکی از یاران امام رضا(ع) می‌روم که بر فراز تپه‌ای در شهرستان خوشاب قرار گرفته و در کنار آن چشمه‌ای قرار گرفته است.

به گزارش ایکنا از خراسان رضوی، مجموعه بابا لنگر یا آرامگاه میرمطهر یکی از زیارتگا‌هها و آثار تاریخی شهرستان خوشاب است که در بین مردم از جایگاه ویژه‌ای از منظر دینی و اعتقادی برخوردار است ولی از سوی مسئولان با کم لطفی و کم توجهی همیشه روبرو بوده است.
به گفته برخی از مسئولان، شهرستان خوشاب دارای ۵۰ اثر تاریخی شناسایی شده است که ۱۱ اثر آن در فهرست آثار ملی کشور ثبت شده است هفت اثر مربوط به دوره ایلخانی، سه اثر از دوره ساسانی و یک اثر نیز از دوره پهلوی اول است .
وقتی از سبزوار به سمت شهرستان خوشاب حرکت کنید بعد از عبور از سلطان‌آباد، مرکز شهرستان خوشاب به سمت جاده قوچان و بعد از گذر از روستای مشکان در کنار روستایی کوچک بر فراز تپه‌ای به زیارتگاه و آرامگاهی می‌رسید که معروف به بابا لنگر یا میر مطهر است.

تاریخ مجموعه بابا لنگر به دوره سلجوقیان تا دوره قاجار بر می‌گردد که شامل آرامگاه باباتوکل، آب انبار بابالنگر، آرامگاه میرمطهر، چشمه آب شفا سردابه‌های بابالنگر می‌شود.
روستای بابالنگر در مسیر اصلی عبور زائران از گذشته بوده است؛ ناصر الدین شاه در سفری به مشهد برای زیارت امام رضا(ع) در این مجموعه تاریخی اسکان یافته و با نوشتن یادگاری در دیواره داخلی آرامگاه بابا توکل با مرکب، ارادت خود را به این آرامگاه مذهبی نشان داده است.
باباتوکل از صحابه امام رضا(ع) بوده و میر مطهر نیز طبق گفته اهالی از مریدان وی ذکر شده که مزار این دو نفر از گذشته مورد عشق و علاقه مردم قرار گرفته است.

با ورود به این منطقه می‌توان مشاهده کرد که پلان آرامگاه میر مطهر مستطیل شکل و از گل، سنگ، آجر، گچ و آهک تشکیل شده و پى بندى آن سنگ لاشه و کرسى چینى آن نیز با سنگ صورت گرفته است. شکل بقعه، قابل مقایسه با بناى چوبلیک سلطان آباد، بابا توکّل و گل گنبد در بخش خوشاب است.
سیر اجراى نور و تهویه هوا در بنا به وسیله در ورودى و هورنو در سقف و بدنه در گذشته بوده که در حال حاضر هورنو مسدود است. تمام فضاهاى پر بنا باربر هستند و تقسیم بندى در این فضا وجود ندارد. فضاى خالى شامل فضاى باز محلّى که این بنا تعامل ارتباطى با فضاى موزون و طبیعی اطراف برقرار مى‌‏کند که از ضلع شمال شرقى است. فضاى نیمه باز، فضاى گنبدخانه و ایوان ورودى است. همچنین فضاى بسته طاق‌‏نماهایى نسبتاً کم عمق داخل گنبدخانه است. اطاقى در ضلع شمالى به بنا الحاق شده که تعادل بنا را به هم زده است.

ایوان نسبتاً بلند آرامگاه که تا ساقة گنبدخانه رسیده حدود هشت متر ارتفاع دارد و کمى در آن قوس بندى شده است. گنبد عرقچینى بلند بقعه بر روى یک ساقه هشت‌‏ضلعى به ارتفاع حدود ۳۰/۲ سانتى متر تعبیه شده و باگل اندود شده است. بنای این آرامگاه به شماره ۱۰۹۰۰ در تاریخ دوم بهمن سال ۸۲ شمسی در فهرست آثار ملّى و تاریخی قرار گرفت.

سازه بنای آرامگاه«بابا توکل»
آرامگاه معروف «بابا توکل» سازه‌ای سنگی واقع در روستای بابا لنگر است که سنگ‌های بکار رفته در آن فاقد تراش بوده ولی فاصله ملات خور سنگ‌ها بندکشی شده داخل فضا گچ اندود و تزیینات گچ‌کاری هم به صورت استامپی در آن دیده شده و بنا دارای سردابه و ضریحی چوبی در مرکز آن است.
ورودی اولیه بنا از ضلع جنوبی و دارای دری منبت‌کاری با نقوش هندسی و اسلیمی بسیار زیبایی است. قسمتی از این درب، در غرفه خراطی موزه مردم‌شناسی سبزوار نگهداری می‌شود و ورود و خروج در حال حاضر فقط از ضلع شمال شرقی صورت می‌گیرد.

یک رشته پلکان بالا رو در ضلع جنوب شرقی برای دسترسی به بام قرار گرفته و این بنا با عنایت به ارزش‌های معماری، تاریخی، فرهنگی به شماره ۱۰۹۰۱ در فهرست آثار ملی کشور ثبت شده است.
علی اکبر ملکی
انتهای پیام