نفروختن سهمیه مازاد آب، چالش جدید کشاورزان خوشاب

نفروختن سهمیه مازاد آب، چالش جدید کشاورزان خوشاب

گزارشی درباره مشکلات کشاورزان و باغداران شهرستان : نفروختن سهمیه مازاد آب، چالش جدید کشاورزان خوشاب

بازدیدها: 3353

گزارشی درباره مشکلات کشاورزان و باغداران شهرستان

نفروختن سهمیه مازاد آب، چالش جدید کشاورزان خوشاب

نویسنده : علی اکبر ملکی

موضوع نصب کنتورهای هوشمند آب برای  چاه های  کشاورزی  و سهمیه بندی آب به یکی از  چالش های کشاورزان و باغداران  شهرستان خوشاب تبدیل شده  است ، تعدادی از کشاورزان وباغداران خوشاب مدعی هستند مقدار سهمیه آب اختصاص یافته جواب گوی  نیاز زمین های کشاورزی وباغ های شان نیست و با نفروختن سهمیه اضافی آن ها دچارمشکل می شوند، از سوی دیگرمدیرامور منابع آب سبزوار هم می گوید : بنا بر تصمیم مسئولان هیچ آب اضافی برای فروش وجود ندارد و باید کشاورزان با حضور در محضر تعهد بدهند بیشتر از سهمیه مصرف نکنند و هر زمان سهمیه آب آنان تمام شد، دوباره درخواست نکنند و مشکلات احتمالی را خودشان بر عهده بگیرند.

حرف کشاورزان وباغداران چیست ؟

به گزارش خراسان رضوی، با نصب کنتورهای هوشمند برای چاه های کشاورزی و جیره بندی آب در بخش کشاورزی بسیاری از کشاورزان در کشور به سمت مدیریت منابع آبی رفتند و وزارت نیرو در چند سال اخیر برای چاه های کشاورزی که بیشتر از سهمیه در حال برداشت آب از سفره‌های زیرزمینی بودند، جریمه و فروش آب را در نظر گرفت.

بسیاری  ازکشاورزان بر این باور بودند پس از اتمام سهمیه آب  با پرداخت پول بیشتر می‌ توان آب بیشتری مصرف کرد و برخی  از کشاورزان این نوع رفتار وزارت نیرو را تبعیض آمیز و فروش منابع آبی به سرمایه داران و پولداران می دانستند.

حسین سلطان آبادی از کشاورزان شهرستان خوشاب در گفت وگو با خراسان رضوی با اشاره به کاهش اجباری دبی آب تولیدی چاه از  32 لیتر به 20 لیتر توسط اداره آبفای سبزوار، گفت:در چند سال اخیر جریمه‌ای برای اضافه برداشت آب نداشتیم.

وی با اشاره به قطع و وصل شدن های مکرر برق در پیک مصرف تابستان توسط اداره برق که گاه تا شش ساعت طول کشیده و با سوختن موتور چاه در دفعات مختلف همراه بوده است و نپذیرفتن آن از سوی شرکت توزیع برق افزود: با تمام مشکلاتی که بر سرراه تولید محصولات کشاورزی مانند تورم چند درصدی  قیمت تجهیزات کشاورزی و مواد اولیه تولید وجود دارد ،یکی دیگر از مشکلات جدید طی  امسال  ندادن مجوز برداشت مازاد آب توسط امور منابع آب است.

با پایان سهمیه آب و خشک شدن درختان پسته باید با کشاورزی خداحافظی کنیم

این کشاورز خوشابی اضافه کرد: در حالی که از 25مهر ماه چاه آب را خاموش کرده ایم ،برای روشن کردن در دی ماه فقط توانستیم 15 روز مجوز برداشت آب دریافت کنیم، مجوزی نیز برای خرید آب مازاد مانند سال های گذشته وجود ندارد و باید از سهمیه سال آینده با تعهد محضری استفاده کنیم و هر زمان سهمیه آب در تابستان تمام شد ،عطای کشاورزی را به لقایش ببخشیم و با خشک شدن درختان و محصولات تولیدی با کشاورزی خداحافظی کنیم.

یکی دیگر از کشاورزان  در سلطان آباد به خراسان رضوی گفت: سال آبی گذشته 60 میلیون تومان از طرف امور آب سبزوار برای مصرف آب بیشتر از سهمیه جریمه شدیم که با کمی تخفیف تا مهر سال 99 در حال پرداخت اقساط آن بودیم و با اتمام زمستان باید به دنبال خرید آب برای سال جدید باشیم یا محصولات را بی آب رها کنیم تا خشک شوند و راه دیگر این است که با کاشت گندم و محصولات کشاورزی پاییزه خداحافظی کنیم و فقط در سال کاشت بهاره داشته باشیم که مخارج زندگی را تامین نمی‌کند و باید آواره حاشیه شهرها شویم.

حصر وراثت پدر ما را درآورده است

محمد ثابتی مقدم، مدیرامور منابع آب  سبزوار در گفت وگو با خراسان رضوی با انتقاد از کاشت سنتی محصولات کشاورزی توسط کشاورزان و تقسیم زمین‌های زراعی و آب چاه های عمیق به مقیاس‌های کوچک گفت: حصر وراثت پدر ما را در آورده است، صاحبان املاک بسیاری از چاه های کشاورزی که با چند ساعت آب زندگی شان تامین می‌شد ،با رسیدن به سن پیری بعد از رحلت بزرگ خانواده این زمین‌های کشاورزی را به مقیاس های کوچک زیر یک هکتار تبدیل کرده اند  و آب چاه عمیق ارثی فرزندان زیر یک ساعت شده  و مشکلاتش گریبانگیر دادگاه ها و امور آب شده است.

وی با اشاره به قیمت 100 میلیون تومانی یک ساعت آب در برخی از نقاط شهرستان ها، اضافه کرد: باید به سمتی حرکت کنیم که از تقسیم زمین های کشاورزی و منابع آبی به زمین های کوچک و خرد جلوگیری شود و با تقسیم سهام و تشکیل شرکت های تعاونی مردم از سود آن ها برخوردار شوند.

وی اظهار کرد: یکی از گران ترین قطعات چاه های عمیق، کنتورهای هوشمند آب است که قیمت آن اکنون با افزایش قیمت دلار حدود 30 میلیون تومان شده است   و مصرف آب بر اساس این کنتورهای هوشمند سنجیده می‌شود.

ثابتی مقدم با بیان این که جرایم مصرف آب بیشتر از سهمیه تعیین شده را در سال های 91 و 92 برای کشاورزان بخشیدیم و از سال 92 تا 95 با تخفیف 50 درصدی دریافت کردیم، افزود: در سال 96 تا 98 جرایم مازاد بر سهمیه آب به صورت کامل دریافت شد.

آبی برای فروش وجود ندارد، باید سهمیه آب مدیریت شود

وی با اشاره به این که در گذشته سهمیه آبی به صورت تن خواه از طرف اداره کل برای کل شهرستان‌های سبزوار، خوشاب، جوین، جغتای، داورزن و ششتمد در اختیار داشتیم و برای کشاورزانی که با کمبود سهمیه مواجه بودند با پرداخت هزینه آب بیشتر شارژ می شد، اظهار کرد: امسال بنا بر تصمیم مسئولان هیچ آب اضافی برای فروش وجود ندارد و باید کشاورزان با حضور در محضر تعهد بدهند بیشتر از سهمیه مصرف نکنند و هر زمان سهمیه آب آنان تمام شد، دوباره درخواست نکنند و مشکلات احتمالی را خودشان بر عهده بگیرند.

از مدیر امور منابع آب سبزوار سوال کردیم  اگر  در وسط تابستان سهمیه آب کشاورزی تمام شد باید چه کار کند، گفت: حدود 80 درصد کشاورزان چاه های عمیق و منابع آبی خودشان را مدیریت می‌کنند و بقیه نیز باید با کاهش مصرف در طول سال به نحوی آب را مدیریت کنند که در بقیه مواقع برای کاشت محصول آب داشته باشند.

مدیرامورمنابع آب سبزوار  افزود: با افت سطح آب چاه های کشاورزی در خراسان مردم باید خودشان مدیریت منابع آبی را به دست بگیرند و با سهمیه آبی که در اختیار دارند باید محصولاتی را بکارند که متناسب با سهمیه آب آنان باشد.

توسعه کشت های کم آب طلب ضرورت رونق کشاورزی

 مدیر جهاد کشاورزی خوشاب در گفت وگو با خراسان رضوی توسعه کشت های کم آب طلب را ضرورت رونق بخش کشاورزی در شرایط کمبود منابع آبی ذکر کرد و گفت: با توجه به کاهش مقدار و کیفیت منابع آب ، تغییر الگوی کشت و جایگزینی کشت های کم آب طلب مهم ترین رویکرد جهاد کشاورزی در سال های اخیر بوده است.

ابراهیم رودسرابی با اشاره به این که برخی کشت های پرمصرف  مانند چغندر قند طی سال های اخیر در شهرستان کاهش یافته است افزود: توسعه کشت محصولاتی مانند پسته با عنایت به نیاز اندک آن به آب مورد توجه خاص قرار دارد و شهرستان خوشاب از دیرباز از ظرفیت‌های خاصی در تولید پسته برخوردار بوده و از لحاظ سطح زیر کشت رتبه دوم استانی را دارد.

وی اضافه کرد: توسعه کشت محصولاتی مانند ارقام کم آب طلب انگور،توت و بادام دیر گل در اراضی شیب دار و احداث سامانه های آبگیر در این اراضی برای جمع آوری آب باران از اقدامات مناسب برای افزایش بهره وری آب به شمار می آید .وی همچنین توسعه کشت برخی گیاهان دارویی مانند گل محمدی و زعفران را به عنوان محصولات کم آب طلب در سال های اخیر در شهرستان از جمله این اقدامات در شرایط کم آبی و با هدف افزایش درآمد بهره بردار از طریق افزایش عملکرد در واحد سطح در این شرایط برشمرد .

رودسرابی همچنین از کشت گیاه دارویی زیره سیاه نیز برای اولین بار در شهرستان از سوی جهاد کشاورزی برای توسعه کشت های کم آب طلب نام برد.

افزایش بهره وری آب با اجرای شیوه های نوین آبیاری در شهرستان خوشاب

مدیر جهاد کشاورزی خوشاب  با تاکید بر بهره وری بیشتر از منابع آبی موجود شهرستان گفت: با اجرای سامانه های نوین آبیاری میزان افزایش بهره وری آب تا ۸۵ درصد  در مزارع و باغ ها با همکاری کشاورزان و بهره برداران تحقق می یابد. رودسرابی افزود: این درحالی است که در آبیاری سنتی که به روش غرقابی اجرا می شود، بازدهی آب حدود 30 درصد است.وی با توجه به کمبود منابع آبی بیان کرد: با اجرای روش های نوین آبیاری برداشت آب در شهرستان مدیریت می شود .

وی با اظهار این که بهترین روش برای حفظ آب موجود در بخش کشاورزی اجرای سیستم های آبیاری نوین در مزارع و باغ هاست، تصریح کرد: طی چند سال اخیر در شهرستان خوشاب یک هزار و 500 هکتار سیستم نوین آبیاری (تحت فشار و کم فشار) اجراشده و همچنان ادامه دارد.

وی اضافه کرد: دولت برای اجرای این سطح از سامانه های نوین آبیاری ، کم فشار، قطره ای ، زیرسطحی و …  مبلغ 80 میلیارد ریال کمک بلاعوض به شهرستان اختصاص داده  است.رودسرابی با اشاره به این که از ابتدای سال تاکنون 125 هکتار سامانه  نوین کم فشار با مبلغ 8 میلیارد ریال کمک بلاعوض دولت اجراشده است، افزود : طی امسال تاکنون سه رشته قنات از محل کمک های فنی و اعتباری با مبلغ 3 میلیارد ریال کمک بلاعوض و سه رشته قنات دیگر نیز از محل اعتبارات استانی با مبلغ بلاعوض 3 میلیارد ریال در شهرستان برای افزایش بهره وری آب مرمت شده است.

اگر چه مدیریت منابع آبی کار بسیار خوبی است ولی وقتی دبی آب چاه عمیق کشاورزان از 32 لیتر به 20 لیتر و پایین تر به اجبار کاهش یابد، قطعا کشاورزان به سمتی حرکت خواهند کرد که فقط چند درخت و محصولاتی نظیر تراریخته بکارند که برایشان سودی داشته باشد و با تولید محصولات استراتژیک نظیر گندم به دلیل نبود آب خداحافظی خواهند کرد و وابستگی کشور به واردات مواد غذایی اصلی در آینده کاملا مشهود است زیرا بخش زیادی از گندم تولیدی در کشور در سال های اخیر به علت نزولات آسمانی و کاشت دیم بوده است.

چرا توقف فروش آب  بعد ازچندسال سرمایه گذاری؟!

اگر چه باید منابع آبی صحیح مدیریت شود و از برداشت های بی رویه آب  جلوگیری کرد اما کسی پاسخ نداد چرا قطع فروش آب مازاد باید پس ازچند سال سرمایه گذاری  اتفاق بیفتد؛ در سالی که شهرستان خوشاب با 36 هزار هکتار کشتزار و باغ، 225 حلقه چاه عمیق و نیمه عمیق به یکی از قطب‌های مطرح کشاورزی در خراسان رضوی تبدیل شده است و در صورت قطع آب بخش عمده ای از درختان که سال های زیادی کشاورزان برای آن ها خون دل خورده اند تا به ثمر برسند در تابستان خشک و نابود خواهند شد.

نکته بعد این که در سالی که خراسان رضوی با مشکلات کمبود بذر در کاشت  گندم مواجه بوده است، کود کشاورزی به یک باره برای همه کشاورزان500 درصد رشد قیمت  داشت و  به دلیل استقبال نکردن کشاورزان برای  خرید مسئولان مجبور شدند به آن ها وام خرید کود با سود بانکی اختصاص بدهند تا کودهای وارداتی به فروش برسد ، قیمت تجهیزات کشاورزی چند درصد رشد کرد و به تناسب آن قیمت یک ساعت کار تراکتور به 100 هزار تومان رسید، چرا باید کشاورزان هر روز که از خواب بیدار می شوند با یک مشکل جدید و تازه در تولید روبه رو شوند. وقتی منابع آبی زیرزمینی کشور 9 سال به فروش رسیده است و با آن کشاورزان هزاران هکتار باغ پسته و میوه کاشته اند ،مگر می شود با ترمز ناگهانی گفته شود آبی وجود ندارد و بروید زراعتی متناسب با آب جیره بندی انجام دهید. اگر قرار بر توقف است باید با مدیریت مناسب و در بازه زمانی به تدریج  باشد و کم کم  با جایگزینی و مدیریت مناسب انجام شود.

پاسخی بگذارید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *