دلالان برنده چرخه اقتصادی گیاهان دارویی
بازدیدها: 680
گزارشی درباره دشواری های تولید گیاهان دارویی در مناطق کویری داورزن
دلالان برنده چرخه اقتصادی گیاهان دارویی
در حالی که امسال خشکسالی ، قطع و وصل مکرر برق چاه های کشاورزی و سهمیه بندی آب با نصب کنتورهای هوشمند باعث بروز مشکلاتی برای کشاورزان شده است، در شهرستان داورزن که برخوردار از اقلیم خشک و کویری است، کشاورزان زحمتکش در حال کاشت گیاهان دارویی و صادرات آن به کشورهای دیگر هستند. به گزارش خراسان رضوی، شهرستان داورزن به دلیل کویری و کمآببودن یکی از مناطقی است که در یک دهه گذشته با حرکت به سمت کاشت گیاهان کمآبطلب به سوی تولید گیاهان دارویی حرکت کرده و یکی از قطب های تولید گیاهان دارویی در کشور شده است.
خرید دسترنج کشاورزان توسط دلالان
حسین آبرودی، از کشاورزان شهرستان داورزن، در گفتوگو با خراسان رضوی با بیان اینکه در سال جاری به دلیل خشکسالی امکان کاشت خاکشیر و زیره دیمی را نداشتیم، اظهار کرد: در منطقه ما گیاهانی نظیر نعناع، زیره، مرزه، خاکشیر و گلمحمدی کاشته می شود.وی با اشاره به اینکه در فصل برداشت دلالان با پایین آوردن قیمت محصولات تولیدی کشاورزان ، تولیدات آنها را به قیمت مفت و خیلی پایین از دست این زحمتکشانی که در بیابان های سوزان در زیر تیغ آفتاب محصولات را با هزاران مشقت و سختی به عمل آورده اند، خارج می کنند و بعد از اتمام فصل برداشت قیمت ها چند برابر می شود، افزود: یکی از اقداماتی که برای برخی از محصولات و جلوگیری از خامفروشی انجام داده ایم ساخت کارگاه های فراوری و تولید عرقیجات گیاهان دارویی است که سود حاصل از برداشت محصول را دو برابر می کند.وی در پاسخ به سوال خراسان درباره حمایت مسئولان از تولیدات گیاهان دارویی گفت: مسئولان مختلف مراجعه می کنند و گاهی کاشت محصولاتی را سفارش می کنند که در منطقه ما تجربه نشان داده است کاشت این محصولات صرفه اقتصادی ندارد یا این محصولات قابل کشت نیست.
آبرودی با انتقاد از مسئولانی که دستور قطع برق چاه های کشاورزی را صادر می کنند، گفت: نمی دانم این آقایان مسئول سواد و قدرت تحلیل دارند یا نه و حال و روز من کشاورز را که محصولاتم جلوی چشمم از بیآبی در حال خشک شدن هستند،درک می کنند.
وی گفت: با قطع و وصل طولانی برق و خشکسالی که به وجود آمده مدار آبدهی محصولات طولانی شده و از فلفلی که کاشته ام فقط چوبش مانده و تا مدار آبدهی بعدی آفتاب تمام برگ هایش را می سوزاند و تا حالا هیچ محصولی نتوانستیم برداشت کنیم.
سید نورالدین داوری از دیگر کشاورزانی که در داورزن مشغول کاشت گیاهان دارویی است نیز با بیان اینکه کاشت زیره و گیاهان دارویی از نظر اقتصادی مقرون به صرفه است، گفت: برای کاشت گیاهان دارویی، جهاد کشاورزی به برخی از کشاورزان وام می داد که ما موفق به گرفتن آن نشدیم.وی با بیان اینکه برخی از گیاهان دارویی خاصیت دارویی قوی برای پیشگیری از کرونا دارند، افزود: در سال هایی که خشکسالی نباشد، کاشت زیره دیم که طعم بسیار خوبی دارد و کنجد که از دانه های روغنی است و از کیفیت بسیار خوبی برخوردار است و کشور را از ورود روغن های گیاهی بی نیاز می کند، رونق دارد.
تولید 70 محصول فراوری شده
در ادامه به سراغ یکی از متخصصان حوزه تولیدات گیاهان دارویی میرویم که چندین سال است با ورود به فراوری گیاهان دارویی در بخش خصوصی سبزوار توانسته است 70 نوع محصول را با فراوری گیاهان دارویی تولید و به کشورهای خارجی نیز صادر کند.
دکتر هادی زرقانی در گفتوگو با خراسان رضوی با بیان اینکه تاکنون از هیچ تسهیلات بانکی و کمک دولتی استفاده نکردهایم و خودگردان هستیم، گفت: با تولید 70 نوع محصول از گیاهان دارویی شهرستان های دیار سربداران، این محصولات را با بستهبندی به بازار ایران و کشورهای خارجی صادر کردهایم.وی افزود: در بخش پیشگیری از کرونا و مبارزه با آن نیز تولیداتی داشته ایم که به شرکت های داروسازی به عنوان ماده اولیه که خاصیت ضد ویروسی دارند، داده شده است.زرقانی با اشاره به تولید گیاهانی نظیر زیره، گلمحمدی، رازیانه، کتیرا و فلفل قرمز در منطقه دیار سربداران، گفت: در کشور به تولید بیشتر گیاهان دارویی نظیر سیاهدانه، چای ترش، آویشن و نعناع فلفلی نیاز وجود دارد.وی افزود: اکثر گیاهان دارویی به جز چند مورد از آنها، گیاهان کمآبطلبی هستند و در مناطق کمآب کاشت آنها بسیار مقرون به صرفه و اقتصادی است.
فرصت طلایی برای سرمایه گذاری
درهمین باره، مدیر جهاد کشاورزی داورزن با بیان اینکه شهرستان داورزن با داشتن شرایط اقلیمی گرم وخشک در تولید گیاهان دارویی، دارای سابقه دیرینه و درخشان است که از تجارب چندین نسل قدیم به نسل حاضر پیوند خورده است، گفت: فعالیت هایی در کاشت و توسعه گیاهان دارویی در سطح شهرستان انجام شده است که از جمله آن می توان به کاشت بیش از 17 رقم گیاه دارویی در سطحی بالغ بر 2 هزار و 500 هکتار و با تولیدی افزون بر 5 هزار و 500 تن انواع محصولات اشاره کرد.
علیرضا دلبری افزود: با وجود 70 کارگاه فلفلکوبی و 3 کارگاه عرقگیری و گلابگیری در شهرستان،با توجه به ظرفیت سطح زیرکشت و تولید انواع محصولات دارویی،فرصتهای طلایی برای جذب سرمایه در صنایع تکمیلی و فراوری گیاهان دارویی که صنعتی درآمدزا و اشتغالآفرین است، در سطح شهرستان فراهم است.وی تصریح کرد: تهیه و ارسال برنامه های توسعهای گیاهان دارویی در زمینه های مختلف کشت، تولید، فراوری، صادرات و سایر موارد و وجود کارگاه های بستهبندی و صنایع تکمیلی و همچنین خرید تضمینی گیاهان دارویی از سوی دولت،متوقف کردن واردات گیاهان دارویی از کشورهای دیگر و ایجاد رونق در بازار داخلی این گیاهان ،ایجاد انبارهای مناسب نگهداری و فراوری گیاهان دارویی از بعد برداشت تا مرحله آماده شدن برای مصرف وترغیب سرمایه گذاران در ایجاد کارخانه و کارگاه فراوری گیاهان دارویی نظیر روغنکشی دانه های روغنی مانند کنجد،کارخانه های تولید سس فلفلی،تهیه و بستهبندی سبزیجات خشک مانند شوید و نعناع فلفلی و تهیه عرق از گیاهانی چون زیره سبز و نعناع و شوید،رزماری و گلمحمدی از کارهایی است که مسئولان ذیربط درجهت تحقق خودکفایی در زمینه تولید و فراوری گیاهان دارویی میتوانند انجام دهند.
مدیر جهاد کشاورزی داورزن همچنین با اشاره به اینکه قابلیت و توانمندیهایی برای زراعی کردن بیش از 23 نوع گیاه دارویی مرتعی وجود دارد و به محصولاتی از جمله کتیرا، انغوزه ،رزماری، بومادران ،مریم گلی و زیره کوهی و… می توان اشاره کرد، گفت: کاشت گیاهان دارویی از ظرفیتهای خدادادی منابع طبیعی شهرستان داورزن است که باید قدر دانسته شود.
دلبری با اشاره به داشتن رتبه ممتاز کشوری در تولید فلفل قرمز و انیسون و رتبه های ممتاز در سطح استان برای تولید مرزه و زیره و شوید افزود: تولید چندین گیاه دارویی دیگر جزو افتخارات و توانمندی های شهرستان داورزن است و صادرات محصولاتی مانند فلفل قرمز به کشورهای همسایه از جمله هند و پاکستان که ظرفیت افزایش بیش از حال حاضر را دارد، از دیگر پتانسیل های داورزن است.
تدوین برنامه جامع گیاهان دارویی استان
همچنین معاون جهاد کشاورزی در امور گیاهان دارویی در گفتوگو با خراسان رضوی از تدوین برنامه جامع گیاهان دارویی استان خبر داد و گفت: ترویج توسعه کشت گیاهان دارویی به روش کشت نشایی در شهرستان از جمله اقدامات شاخصی است که در شهرستانها در حوزه گیاهان دارویی انجام می شود.
غلامحسین ساربان نامشخص بودن بازار فروش گیاهان دارویی، ناهمگن بودن توسعه صنایع فراوری گیاهان دارویی، صنایع داروسازی گیاهی، کارخانجات بهداشتی و شوینده و عطر و ادکلن با منشأ گیاهی با توسعه سطح کشت گیاهان دارویی، رونق نداشتن صادرات گیاهان دارویی به سایر کشورها، هزینه بالای تولید گیاهان دارویی با توجه به سنتی بودن زنجیره تولید آنها ، عدم آشنایی کشاورزان به کاشت، داشت و برداشت، بسته بندی و فراوری گیاهان دارویی، تناسب نداشتن تعداد صنایع فراوری گیاهان دارویی با توجه به توسعه سطح زیر کشت گیاهان دارویی ،عرضه محصولات گیاهان دارویی به صورت سنتی و خام فروشی در عطاریها، عدم فرهنگ سازی مصرف گیاهان دارویی در کشور، برداشت غیراصولی از مراتع و انقراض بسیاری از گونه های ارزشمند ، مشخص نبودن عمر گیاهان دارویی در عطار ی ها وارتباط کم مراکز علمی و پژوهشی با کشاورزان و انتقال دانش فنی به آنان را از جمله مشکلات در حوزه گیاهان دارویی در استان برشمرد.وی به تاثیر خشکسالی بر میزان تولیدات گیاهان دارویی اشاره کرد و افزود: خشکسالی سبب شده بسیاری از کشاورزان استان امسال از کشت گیاهان دارویی خودداری کنند که این مسئله قطعا در بلندمدت آسیبهای جدی به این حوزه و کشتکاران استان وارد خواهد کرد.
بسیاری از گیاهان دارویی از جمله گلمحمدی، است وقودوس، زیره، آویشن و آلوئهورا مقاومت قابل توجهی در برابر خشکی و کم آبی از خود نشان می دهند، اما در برخی از این گیاهان تنش خشکی وارده به گیاه سبب سنتز مواد موثره با ارزش در اندامهای رویشی و زایشی آن می شود. وی افزود: گیاهان دارویی در هر دو حوزه دیم و آبی از ناحیه خشکسالی خسارت دیدهاند که میزان خسارت در بخش دیم به مراتب بیشتر بوده است، گیاهان دارویی دیم به طور متوسط ۸۰ درصد کاهش عملکرد داشته است که این کاهش در گیاهان دارویی آبی حدود ۳۰ درصد برآورد می شود، به همین دلیل قیمت برخی از اقلام گیاهان دارویی نسبت به سال گذشته ۱۰۰ تا ۱۵۰ درصد افزایش یافته و این موضوع سبب کاهش اقبال مردم به خرید این فراورده های گیاهی شده است.
وی با اشاره به استعداد فراوان خراسان رضوی برای پرورش انواع گیاهان دارویی، گفت: سال گذشته ۳۳ هزار و ۷۸۳ هکتار از کشتزارهای استان به کشت گیاهان دارویی اختصاص یافت، که این رقم بدون احتساب کشتزارهای زعفران است و این سطح با چهار هزار و ۹۲۴ هکتار افزایش نسبت به سال قبل از آن بیش از 14.5 درصد رشد داشته است. ساربان در ادامه به رتبه استان در خصوص گیاهان دارویی اشاره کرد و افزود: خراسان رضوی با برخورداری از ۳۷ درصد سطح زیرکشت گیاهان دارویی، رتبه اول را در بین استانهای کشور داراست و بیش از ۶۰ گونه انواع گیاهان دارویی در این استان کشت میشود که برخی از آنها به صورت ادویه، برخی به صورت عرقیجات و برخی هم به صورت دمنوش، تازهخوری شده و بخشی هم در صنایع داروسازی و آرایشی و بهداشتی مورد استفاده قرار میگیرد