حکایت قنات های زیرپوست شهر و استخر آلوده به فاضلاب

بازدیدها: 2199

گزارشی درباره معضل قدیمی سلطان آباد

حکایت قنات های زیرپوست شهر و استخر آلوده به فاضلاب

معضل  چند ده ساله انتقال نیافتن استخر آب سلطان آباد(که آب آن آلوده به فاضلاب است )  واقع در مرکز شهرستان خوشاب و مقاوم سازی نشدن چاه های قنات که مردم روی مسیر آب قنات خانه ساخته اند همچنان پابرجاست و برای این معضل هنوز اقدامی صورت نگرفته است.

جالب این جاست که با رها سازی فاضلاب های خانگی در مسیر قنات ها   آب خروجی قنات همراه با فاضلاب به استخر  مرکز شهر می ریزد. 

به گزارش خراسان رضوی، رعایت  نکردن بهداشت عمومی و به خطر افتادن سلامتی مردم و کودکانی که در  استخر شنا می کنند از مهم ترین مسائلی است که نگرانی بسیاری از مردم را در پی داشته است و به دلیل نبود بررسی جامع ، آماری از بیماری های مرتبط با آن در شهر وجود ندارد.

نشست چاه و حادثه در کمین خانه های حریم قنات

زهرا قادری  از شهروندان  سلطان آباد در گفت وگو با خراسان رضوی با اظهار نگرانی و اشاره به فرزندان خردسالش که در کوچه در حال بازی هستند،اظهار می کند: چندین بار در سال های گذشته حیاط منزلمان نشست کرده و از طریق شهرداری، فرمانداری و ادارات مختلف پیگیری کردیم و به نتیجه ای نرسیدیم.وی با اشاره به چاه قنات کنار منزلشان که کودکان روی آن در حال جست و خیز هستند، ادامه می دهد : چند سال قبل زمین وسط چهارراه(دقیقا زیر پای کودکان) به یک باره  دهان باز کرد و چرخ عقب خودرو داخل چاه رفت که به کمک بقیه همسایه‌ها از سقوط نجات یافت و روز بعد از طرف شهرداری مقداری خاک داخل گودال قنات ریختند که مجدد ریزش کرد و  با پیگیری مردم مقاوم تر از قبل شد.

سلطان آبادی یکی دیگر از ساکنان سجادشهر سلطان آباد ، با اشاره به دیوار مدرسه شیخ بهایی(فاطمیه سابق)می گوید: قبل از کرونا داخل مدرسه یکی از چاه ها ریزش کرده بود ولی خدا را شکر کسی داخل چاه سقوط نکرد.وی با اشاره به چاه های کنار محل بازی کودکان در این شهرک ادامه می دهد: چند سال قبل مردم به مسئولان مختلف  شکایت کردند و با ورود دادگستری خوشاب آقای دادستان شخصا از محل بازدید کرد و دهانه بسیاری از چاه های قنات بسته شد اما هیچ تضمینی برای فرو نرفتن در این چاه ها و سقوط و گم نشدن مردم در این قنات ها وجود ندارد.

به سراغ یکی از نمایندگان قبلی قنات سلطان آباد می روم.محمد تقی عزتی که بزرگ شده سلطان آباد و یکی از مالکان آب این قنات در این شهر  است، می گوید: مسیر قنات از کنار دیوار بخشداری سابق(فرمانداری امروز) در داخل شهر عبور می کند و شخصا در زمان ساخت دیوار بخشداری از نزدیک شاهد فرو نشست زمین به علت قرار داشتن دیوار سر چاه قنات بودم که در انتها با کمی جابه جایی دیوار بخشداری کار انجام شد.

مسئولان شعار می دهند، از عمل خبری نیست

وی با اشاره به جلسات و پیگیری های مکرر و حضور نمایندگان قنات ها در طول سال ها در جلسات مختلف از گذشته تا به امروز ادامه می دهد: بسیاری از مسئولان فقط حرف می زنند و از عمل خبری نیست و جلسات مختلف خروجی خاصی نداشته است.نماینده سابق مالکان قنات سلطان آباد اظهار  کرد:آب قناتی که هم اکنون در داخل استخر شهر در کنار مسجد جامع است  به دلیل رها سازی آب فاضلاب ها و توالت خانگی آلوده است و منشأ آلودگی و بسیاری از بیماری هاست.

عزتی با اشاره به نامه جهاد سازندگی در سال 59 که در آن حریم قنات ها در دشت را 20 متر و در مناطق کوهپایه ای 14 متر  تعیین کرده است، ادامه می دهد: هر گونه تجاوز به حریم قنات بر عهده متجاوزان است و با متجاوزان باید برخورد شود اما متاسفانه مردم در داخل شهر سلطان آباد با خانه سازی در داخل حریم قنات ها نه تنها حریم ها را شکستند بلکه هر لحظه ممکن است حوادث تلخی روی دهد که جز پشیمانی سودی نخواهد داشت.

به نامه 14 آذر سال 91  که در آن شهردار وقت(محمدحسین حیدری) به جهاد کشاورزی، مدیریت آبفا، شبکه بهداشت و درمان و نماینده مالکان نوشته  و در آن ذکر شده است: معضلات بهداشتی، استخر ذخیره آب قنات شهر سلطان آباد و رها سازی فاضلاب های خانگی ساکنان مسیر قنات  که باعث بروز مشکلات زیست محیطی و به خطر افتادن سلامت شهروندان شده است، نگاه می کنم اما دریغ از عملکرد مناسبی که در یک دهه گذشته برای سلامت مردم تاکنون نتیجه خاصی داشته باشد.

در ادامه گزارش به سراغ  رئیس شورای اسلامی سلطان آباد  می روم.علی اکبر صباغی در گفت وگو با خراسان رضوی با اشاره به این که درباره استخر شهر قرار شده است در دوره جدید با مالکان قنات جلساتی داشته باشیم،خاطر نشان می کند: در دوره چهارم توافقاتی ضمنی نیز انجام شده بود اما با اتمام دوره و ورود نفرات جدید این موضوع به نتیجه نرسید.

در صورت تصویب طرح جدید، مجری شهرداری است

وی با اظهار این که در طرح جدید قرار است مجری طرح شهرداری باشد و ملک و زمین برای احداث استخر جدید در بیرون شهر را مالکان استخر و قنات شهر بدهند ،می افزاید: در این طرح آب با لوله گذاری و ایمنی به بیرون شهر هدایت خواهد شد و از این حالت غیر بهداشتی در شهر خارج می شود.عضو شورای سلطان آباد با اشاره به لایروبی استخر در ادوار مختلف افزود: در دوره های قبل کف استخر سیمان ریزی و اطراف آن نرده گذاری شد تا ایمنی ساکنان اطراف آن حفظ شود.

وی در پاسخ به سوال  خراسان درباره چرایی جلوگیری نکردن از ورود فاضلاب های خانگی به داخل قنات  می گوید: فاضلاب ها از گذشته مانند رها سازی فاضلاب حمام داخل روستا وجود داشته است و به مرور با ساخت و ساز در حریم این قنات بسیاری از ساکنان روستای سلطان آباد قدیم مستقیم بدون هیچ نظارت و تذکری لوله های فاضلاب و توالت خانگی را وارد قنات کردند.

صباغی با اظهار این که باید در این موضوع شبکه بهداشت و درمان و مسئولان مرتبط ورود کنند،می افزاید: خانه هایی که مستقیم فاضلاب ها را به داخل قنات رها سازی کرده اند پیشگیری و از نظر بهداشتی این موضوع را به شکل اساسی حل کنند.

وی در پاسخ به چرایی جلوگیری نکردن از ساخت و سازها در حریم قنات ها می گوید: متاسفانه زیر بنای اولیه شهرک سجاد به بنیاد مسکن  برمی گردد که بدون کارشناسی دقیق با قطعه بندی، زمین ها را واگذار کردند و به فروش رساندند و حریم قنات ها را رعایت نکردند.

عضو شورای سلطان آباد با تاکید بر این که با نبود نظارت کافی و دریافت مجوز از شهرداری ساخت و ساز در حریم قنات ها انجام شد،می افزاید: در دوره چهارم  منازلی در حریم قنات ها بودند که به هیچ وجه مجوزی  به آن ها داده نشد ولی از مالکان برخی زمین های ساخته شده که دیوار کشی داشتند در شهرداری تعهد گرفتند که در صورت نیاز دیوار ساخته شده جمع آوری شود.

صباغی در پاسخ به سوال خراسان که چرا در زمین هایی که دیوار کشی شده به رغم تعهدشان منزل ساخته شده یا با اطلاع و آگاهی از بودن چاه داخل آن ها توسط مالکان به دیگران فروخته شده است و پرونده هایی در دادگستری شهرستان در این خصوص وجود دارد، می گوید: در دوره ما مجوز ساخت و ساز داده نشده بود و خریدارانی مقصر هستند که تحقیقات لازم  را نداشته و از شهرداری استعلام نگرفته اند.

وی با اشاره به یکی از ایرادات شهر سلطان آباد در بحث خرید و فروش املاک می گوید: بسیاری در منزلشان بدون مراجعه به بنگاه های املاک و بدون رعایت مواد قانونی و بدون استعلام از ادارات مختلف اقدام به خرید و فروش می کنند و بعدها با مشکلات فراوانی مواجه می شوند و سر از دادگستری در می آورند.

رئیس شورای اسلامی سلطان آباد با اشاره به برنامه های شورای جدید با درخواست از نیروی انتظامی، جهاد کشاورزی، دادگستری، شبکه بهداشت و درمان، فرمانداری و مالکان قنات  می افزاید:برای حل معضل رها سازی فاضلاب در معابر و رفع مشکل استخر سلطان آباد باید همه پای کار بیایند  تا مشکل حل شود  در غیر این صورت به تنهایی و با پاسکاری ادارات به همدیگر هیچ مشکلی حل نخواهد شد.

وی تصریح می کند: برای جلوگیری از ریزش چاه های قنات ها و حفظ جان مردم باید استحکام سازی تمام مسیر قنات در داخل شهر انجام شود تا از ریزش چاه های قنات و فرورفت زمین منازل جلوگیری شود.

حادثه در کمین مردم

مدیر جهاد کشاورزی خوشاب در گفت وگو با خراسان رضوی با بیان این که مهم تر از موضوع استخر، خانه سازی مردم در حریم قنات شهر سلطان آباد است،اظهار می کند: حادثه هر لحظه در کمین مردم ساکن در این مناطق و خانه هایی است که روی چاه ها  ساخته اند و با رها سازی فاضلاب های خانگی در قنات هر لحظه ممکن است با نشست چاه ها در داخل آن ها فرو بروند.

ابراهیم رودسرابی با تاکید بر این که برای مقاوم سازی مسیرهای ورودی این قنات به داخل شهر اعتبار نیز تعیین کردیم اما مالکان قنات ها نمایندگان شان را معرفی نکردند،می گوید:در طول پنج سال گذشته  با فرماندار و مسئولان مختلف شهری جلسات زیادی برگزار شده اما تاکنون به نتیجه نرسیده است.

وی با اشاره به دو مشکل اساسی و خطرناک درباره قنات شهر سلطان آباد که در ادامه مسیر وصل به استخر کنار مسجد جامع می شود ، خاطر نشان می کند: اولین مشکل رها سازی فاضلاب های خانگی در داخل آب قنات است که محیط زیست و شبکه بهداشت و درمان باید ورود و اعلام جرم کند و خطر دوم بناهای ساخته شده در حریم این قنات هاست و بسیاری از کشاورزان مدعی هستند قنات این روستا از گذشته وجود داشته  است و مردم بدون رعایت ایمنی در حریم این قنات اقدام به ساخت و ساز کرده اند.

مدیر جهاد کشاورزی خوشاب با اشاره به پیگیری های انجام شده و پیشنهادهای داده شده،می افزاید: برای انتقال آب استخر پیشنهاد دادیم زمین استخر را مالکان به شهرداری واگذار کنند و در قبال آن هزینه انتقال استخر با شهرداری و شورای شهر به خارج از شهر باشد.وی با بیان این که لوله های انتقال آب را جهاد کشاورزی برای کمک به کشاورزان رایگان در اختیار آنان قرار می دهد،اظهار می کند: یکی دیگر از پیشنهادها، انتقال آب از طریق لوله و پمپاژ آب به خارج شهر به صورت مستقیم از داخل قنات به زمین های کشاورزی است.

دستور دادستان اجرا نشد

رودسرابی در پاسخ به این که برای حل مشکل استخر آب سلطان آباد کدام مسئول و سازمان باید حرف آخر را بزند با بیان این که باید مسئولان همه پای کار بیایند پاسخ می دهد:  تاکنون در این خصوص دستور دادستان سابق نیز برای انتقال استخر به خارج شهر داده شد اما اجرا نشده است و جلسات مختلفی نیز برگزار شد که در نهایت پیشنهاد می کنیم با ورود شورا و شهرداری به این موضوع و با ایجاد تعامل با کشاورزان و خرید یا معاوضه و واگذاری زمین این مشکل اساسی حل شود.

در حالی که همه مسئولان عزم شان را جزم کرده اند تا مشکل استخر شهر را حل کنند اما باید دانست رها سازی فاضلاب های خانگی در کوچه های شهر سلطان آباد و در مرکز این شهر و بعضا در برخی مسیرها باعث ورود این فاضلاب های خانگی و شستن فضولات حیوانی به داخل این استخر می شود یا با ماندن در بین شبکه جدول گذاری شده و سیمان های شکسته جوی آب قبل از رسیدن به استخر بوی نامطبوعی ایجاد می کند و محلی برای تجمع حیوانات موذی و سگ ها به داخل آن ها  می شود که این موضوع  موجب آزردگی کاسبان، اهالی شهر و مسافران شده است که باید در این خصوص فکری اساسی شود.

تشکیل جلسه بدون مالکان قنات بی ثمر است

امان ا… خدمتگزار، فرماندار خوشاب  در گفت وگو با خراسان رضوی با بیان این که تا زمانی که نمایندگان مالکان یا مالکان اصلی قنات ها در جلسات حاضر نشوند عملا تشکیل جلسات مختلف بی ثمر است،اظهار می کند: با ادارات مختلف و جهاد کشاوری هماهنگی لازم انجام شده است و همه اعلام آمادگی کرده اند این مشکل را در سلطان آباد حل کنند.وی در پاسخ به سوال خبرنگار ما که این معضل چندین دهه است که حل نشده است و باید یک نفر در این شهرستان حرف آخر را بزند تا مشکل حل شود یا به نتیجه مطلوبی برسد،می گوید: از نظر ما برای حل آن مشکلی وجود ندارد و باید مالکان، نمایندگان خود را تعیین کنند و با توافق با نمایندگان مشکل را حل کنیم.با سخن فرماندار برای معرفی نماینده، نامه معرفی نمایندگان قنات ها در ادوار گذشته و سخنان نمایندگان مختلف در ذهنم  مرور می شود که تشکیل جلسات مختلف خروجی خاصی نداشته است.

سراغ شهردار سابق سلطان آباد می روم که با نمایندگان و مسئولان ادارات مختلف تاکنون جلسه داشته است.

سهم هر اداره در حل مشکل مشخص شود

محمدحسین حیدری در گفت وگو با خراسان رضوی با پیشنهاد تشکیل کمیته ای در این  خصوص با حضور مسئولان ادارات مختلف اظهار می کند: حل این معضل به تنهایی از عهده شهرداری خارج  است و در گذشته نیز جلساتی برگزار شد اما متاسفانه به دلیل حاضر نشدن برخی از ادارات و پیگیری نکردن کامل آن توسط شبکه بهداشت و درمان این موضوع به نتیجه نرسید.

وی با بیان این که در کمیته ای که تشکیل می شود باید سهم هر اداره و بودجه ای که برای حل این معضل قرار می دهند مشخص باشد و تقسیم کار شود،می افزاید: متاسفانه هم اکنون بسیاری از مردم روی قنات ها خانه ساخته  اند و در مسیر آب قنات با رها سازی فاضلاب ها به دلیل این که مسیر چاه ها دقیق مشخص نیست باید با کارشناسی  دقیق  در ابتدا مسیر قنات ها را نقشه برداری کنند و بعد به دنبال خانه هایی باشند که  در مسیر رها سازی مستقیم فاضلاب  هستند.

حیدری خاطر نشان می کند: برای حل این مشکل نیاز به یک کار  گروهی و برنامه ریزی دقیق است و با پاسکاری ادارات به همدیگر این مشکل حل نخواهد شد.آن چه به خوبی روشن و واضح است این است که خطر در کمین سلامت مردم شهر سلطان آباد و سقوط در انتظار کودکان معصومی است که با خوشحالی در حال جست و خیز روی چاه های قنات هستند و ممکن است مانند برخی از کودکان معصومی که آب قنات از داخل حیاط شان می گذرد و در آن برای شنا پریدند دیگر هیچ وقت برنگردند و خطر در کمین مردمانی است که ممکن است هر لحظه در چاهی سقوط کنند که  دیگر بازگشتی ندارد. /علی اکبر ملکی